Szkodniki storczyków

W hodowlach szklarniowych storczyków zauważa się kilka typowych szkodników, które występują popularnie w całej Europie i atakują nie tylko storczyki, lecz wiele innych rodzimych gatunków. Dodatkowo na storczykach mogą pojawiać się szkodniki przywiezione wraz z rośliną w miejsca hodowli – tj. Azji lub Ameryki Południowej. Poniżej najbardziej popularne szkodniki storczyków, które dobrze jest poznać, by móc skutecznie im przeciwdziałać.

Przędziorki na stroczykach

Najczęściej atakującymi storczyki przędziorkami są przędziorek storczykowiec (Tenuipalpus pacificus) i przędziorek chmielowiec (Tetrachynus urticae). To niemal niewidoczne gołym okiem owady przypominające swoim wyglądem maleńkie pajączki. Storczykowiec jest koloru brunatnoczerwonego i osiąga wielkości rzędu 0,13 – 0,19 mm. Samce mają na ciele widoczny pod lupą czarny wzór. Z kolei przędziorek chmielowiec jest odrobinę większy (około 0,5 mm), ceglastoczerwony w pierwszym pokoleniu po zimowaniu i żółtozielony w kolejnych pokoleniach. Na bokach ciała posiadają charakterystyczne plamki.

Zarówno larwy, jak i dorosłe osobniku żerują na spodniej stronie liści, powodując plamy widoczne od wierzchniej strony liścia. W przypadku przędziorka chmielowca plamki będą drobne i żółtobrązowe, tworzące mozaikę, podczas gdy działalność storczykowca powoduje drobne, nieregularne plamki, początkowo srebrzyste lub białe, w późniejszym etapie zmieniające kolor na czerwony. Częstym objawem jest też delikatna pajęczyna pozostawiona na liściu lub między liśćmi. Osłabione przez przędziorki rośliny gorzej kwitną, lub nie zakwitają wcale, a ewentualne pąki są kiepskiej jakości.

Czytaj również… 5 najpiękniejszych storczyków do uprawy w domowych warunkach

Inwazji przędziorków sprzyja niska wilgotność powietrza, dlatego delikatne ale regularne zraszanie storczyków pomoże ograniczyć ekspansję szkodników. Dobrym sposobem zwalczania przędziorków jest przecieranie liści storczyków słabym roztworem płynu do mycia naczyń lub naturalnymi preparatami na bazie oleju, który zaklejając aparaty oddechowe szkodników skutkuje jego zgonem i ogranicza populację. W przypadku masywnej inwazji warto skorzystać z oprysków dedykowanych na takie szkodniki (np. Karate, Nissorun Strong).

Misecznik cytrusowiec (Coccus hesperidum)

Ten niewielki pluskwiak z rodziny miseczkowatych może występować na wszystkich częściach naziemnych storczyka. Inwazję misecznika łatwo zauważyć, ponieważ ten gatunek wytwarza charakterystyczne, brązowe miseczki o średnicy około 5-7 mm. Zimujące larwy wbijają swój aparat gębowy (kłujkę) w tkankę rośliny, a następnie nieruchomieją i zaczynają wytwarzać wokół siebie tarczkę, na stałe przytwierdzona do miejsca ich żerowania. Ta tarczka to właśnie wspomniane i dobrze widoczne miseczki. Najczęściej można je zauważyć na spodniej stronie liścia, wzdłuż brzegu blaszki. W tym samym miejscu na stronie wierzchniej będą widoczne żółte plamy. Pod tarczką może znajdować się nawet 5000 jaj, z których w kolejnym roku wylęgną się larwy. Śladem bytności misecznika mogą być również kleiste ślady z substancji zwanej rosą miodową. Substancja ta zalepia powierzchnię liścia, ograniczając pobieranie tlenu.  Dodatkowo mogą się w niej rozwijać saprofitowe grzyby sadzawkowe.

Miseczniki osłabiają kondycję rośliny, wysysając z niej soki i w przypadku masywnej inwazji mogą doprowadzić do obumarcia zaatakowanej części rośliny lub jej całej.

W przypadku niewielkiej liczby szkodników można usunąć je ręcznie, jednak biorąc pod uwagę fakt, że w jednej tarczce może być do 5000 jaj, trzeba mocno się postarać i usunąć wszystkie. Po usunięciu tarczek warto przetrzeć liście roztworem mydła potasowego. Można również skorzystać z preparatu owadobójczego, skutecznego przeciw misecznikom (np. Polysect 005 SL). Opryski lub podlewanie środkiem chemicznym kilkukrotnie powtarzamy w odstępach co 3 tygodnie.

Przeczytaj również Wełnowce na roślinach domowych – jak je zwalczać?

Wciornastki (Thripidae)

Wciornastki to niewielkie, żółtobrązowe owady, wielkości 1.3-1.7 mm, o mocno wydłużonym kształcie, przypominające przecinki. Owady w formie dorosłej posiadają dwie pary skrzydeł otoczonych strzępiną. Żerują na różnych częściach storczyka, wysysając soki roślinne tuż pod skórką, co powoduje, że komórki skorki stają się puste. Widoczną oznaką będą drobne srebrne przebarwienia na liściach, na których dodatkowo mogą być widoczne ciemne, niewielkie grudki odchodów. Przy braku reakcji ze strony hodowcy uszkodzone organy rośliny zaczną zasychać i obumierać, zaatakowane kwiaty ulegną deformacji.

Ponieważ wciornastki rozwijają się najlepiej przy niskiej wilgotności powietrza, dobrym sposobem na ich pozbycie się będzie regularne zraszanie storczyków oraz ręczne usunięcie szkodników. W przypadku masywnej inwazji warto wspomóc się odpowiednim preparatem (np. Mospilan lub Karate Gold).

Mszyce

Dobrze znane wszystkim pasjonatom roślin mszyce nie oszczędzają również storczyków. Gatunkiem najchętniej żerującym na domowych orchideach są mszyce brzoskwiniowe, zwane również brzoskwiniowo – ziemniaczanymi (Myzus persicae). To niewielkie owady o wielkości 1,8 – 3.0 mm. Larwy mszycy brzoskwiniowej są żółtozielone lub zielone, rzadziej różowe. Uskrzydlone osobniki mogą wlecieć do domu przez okno, spaść od sąsiada lub przyjechać razem z rośliną ze sklepu. Owady te żerują w koloniach, które mogą liczyć setki osobników, zwykle na pąkach kwiatowych, szypułkach i kwiatach. Osłabiają ich wzrost wysysając soki z komórek rośliny. Na liściach mszyce zostawiają lepką spadź, która rozmazana na liściu ogranicza proces fotosyntezy i wymianę gazową rośliny.

Najlepszym sposobem zwalczania mszyc jest zastosowanie oprysku środkiem owadobójczym (np. Polysect 005 SL lub Mospilan).

fot. główne Maja Dumat / flickr.com