5 najpiękniejszych storczyków do uprawy w domowych warunkach

Storczyki to zdecydowanie jedne z najchętniej uprawianych w domu roślin ozdobnych. Efektowny wygląd, piękny zapach – nic dziwnego, że storczyki tak często goszczą na naszych parapetach. To kwiaty również bardzo chętnie wybierane na prezent czy mały upominek. Jakie są najpopularniejsze, dostępne w sprzedaży gatunki?

Storczyki – informacje podstawowe

Storczyki, zwane również orchideami naturalnie występują w tropikalnych rejonach Ameryki Południowej, Azji i Australii. Większość występujących gatunków storczyków to epifity, czyli tak zwane porośla – rosnąć wspinają się po innych roślinach, jednak nie pasożytują na nich.

Wybierając odpowiednią roślinę do swojego domu, warto zwrócić uwagę na to, że różne odmiany i gatunki storczyków mają różne wymagania dotyczące pielęgnacji i uprawy. Należy również wiedzieć, że pomimo swojej popularności, storczyki nie są najłatwiejszymi roślinami w uprawie, dlatego warto mieć pewne podstawy i wiedzę, żeby móc cieszyć się piękną i zdrową rośliną przez wiele lat.

Jednak storczyki z pewnością są roślinami, które warto poznać. Odpowiednio pielęgnowane będą idealną i wdzięczną ozdobą naszych wnętrz.

Przeczytaj również… Lepkie kropelki na storczykach – co robić?

Jakie są najpopularniejsze storczyki w naszych domach?

FALENOPSIS (Phalaenopsis)

Polska nazwa falenopsisa brzmi ćmówka. Ten gatunek należy do rodziny storczykowatych Orchidaceae, który obejmuje około 66-69 gatunków, występujących naturalnie w północnej Australii i Azji Południowo – Wschodniej. To najłatwiejszy w uprawie gatunek, charakteryzujący się długotrwałym kwitnieniem, dlatego szczególnie te storczyki polecane są dla początkujących.

Kwiaty ćmówek są barwne, duże i bardzo efektowne, dlatego to właśnie falenopsisy są najczęściej spotykanymi storczykami w polskich domach i mieszkaniach. To odmiana bardzo różnorodna, a dodatkowo w sklepach ogrodniczych można znaleźć szereg mieszańców międzygatunkowych.

Niektóre z falenopsisów wydzielają przyjemny i delikatny zapach, z kolei inne są bezwonne. Warto wziąć zatem pod uwagę preferencje zapachowe podczas wyboru odpowiedniej rośliny.

Falenopsisy nie wytwarzają pseudobulw, zamiast tego mają mocno skróconą łodygę, która ukryta jest pośród pochew liści. Jej korzenie przybyszowe wyrastają z kącików dolnych liści, a następnie rozchodzą się w różnych kierunkach. Należy pamiętać, że korzenie te są bardzo kruche i łamliwe, dlatego trzeba na nie uważać, szczególnie podczas takich zabiegów, jak na przykład przesadzanie.

Zielone liście falenopsisa osiągają od 5 do 65 cm i wyrastają zarówno skrętolegle, jak i naprzemianlegle, a blaszka liściowa jest dosyć gruba i bardzo gładka. Najbardziej dekoracyjny element, czyli kwiaty, wyrastają w wiechach i gronach na szczytach pędów, które mogą osiągać długość od 60 do nawet 100 cm.

Bardzo charakterystyczne dla falenopsisa jest to, że jeśli falenopsis kwitnie na biało, jego pęd będzie nierozgałęziony, natomiast w przypadku odmian kolorowych pęd kwiatostanowy jest rozgałęziony, często dość mocno.

Phalaenopsis – odmiany mieszane

Dzięki staraniom hodowców obecnie dostępnych jest około 5000 mieszańców międzygatunkowych, różniących się między sobą rozmiarami i barwą kwiatów. To zwykle właśnie mieszańce są najbardziej cenione wśród osób hodujących falenopsisy.

Tworzenie mieszańców ma przede wszystkim na celu uzyskanie rośliny posiadającej kwiaty w konkretnej barwie. Najbardziej wyróżniające się są z pewnością falenopsisy o białych kwiatach (między innymi Phalaenopsis aphrodite, amabilis czy stuatiana), a także storczyki białe, które posiadają barwne elementy na płatkach (na przykład Phalaenopsis equestris, Phalaenopsis lindenii, Phalaenopsis lueddemanniana, czy Phalaenopsis violacea).

Popularne są również falenopsisy o paskowanych kwiatach (np. P. equestris lub P. lindenii), falenopsisy o żółtych kwiatach (P. corningiana lub P. lueddemanniana), a także o kwiatach różowych i fioletoworóżowych (P. sanderiana, P. schilleriana).

Ciekawą odmianą falenopsisa jest odmiana miniaturowa. To bardzo ciekawa odmiana, jednak ma pewne wady – ze względu na małą ilość podłoża są one częściej narażone na choroby grzybicze lub pasożyty. Dlatego podczas zakupu odmian miniaturowych, należy w sklepie uważnie przyjrzeć się korzeniom i podłożu, poszukując objawów choroby lub inwazji szkodników.

KATLEJA (Cattleya)

Katleja nie bez powodu nazywana jest królową orchidei. To storczyk, który z pewnością zasługuje na uwagę i wart tego, by posiadać go w swojej parapetowej kolekcji. Jest trudniejszy w uprawie niż falenopsis, jednak odpowiednio traktowany, z pewnością odwdzięczy się pięknym kwitnieniem!

Katleja w naturze występuje w Ameryce Południowej i Środkowej, gdzie rośnie na wysokościach rzędu 3500 m n.p.m w lasach deszczowych i na wydmach, u wybrzeży oceanu (Cattleya guttata) lub na skałach (Cattleya bowringiana). Zostały odkryte w 1818 roku przez angielskiego przyrodnika Williama Swainsona, a swoją nazwę roślina zawdzięcza jednemu z ówczesnych właścicieli największych, światowych oranżerii, Williamowi Cattleyowi, u którego pewnego listopadowego dnia 1818 roku zakwitła ta, dotąd nieznana roślina.

Część katlei może mieć pokrój płożący, podczas gdy inne osiągają wysokość do 1 metra. Pseudobulwy tych storczyków są trzcinowate, a liście osiągają 7 do 9 cm długości i utrzymują się na pseudobulwie przez 2 lata. Kwiaty tego gatunku storczyka mogą być białe, różowe, purpurowe, fioletowe i żółte, a także, chociaż dosyć rzadko, czerwone. Katleja jest storczykiem pachnącym, o przyjemnym, choć zwykle bardzo intensywnym zapachu, co warto wziąć pod uwagę, podczas kupowania kolejnej Katlei.

Storczyki Cattleya występują w różnych strefach klimatycznych, stąd najbardziej popularny podział tego gatunku, przeprowadza się według temperatury, jakiej wymagają one w nocy :

• ciepłolubne (18 – 21^oC)
• umiarkowane (17 – 18^oC)
• chłodnolubne (14 – 16^oC)

Warto pamiętać, że katleja potrzebuje odpowiedniego okresu spoczynku, który może trwać od jednego miesiąca, do nawet pół roku, a jednocześnie istnieją odmiany, które nie przechodzą tak wyraźnego okresu odpoczynku i to właśnie te odmiany są polecane początkującym hodowcom (np. Cattleya lueddemanniana, wymagająca jedynie 2 lub 3 tygodniowego ograniczenia podlewania, tuż po zakończeniu kwitnienia).

Innym ważnym wymaganiem katlei jest odpowiednia ilość światła, którego natężenie może wynosić nawet 30000 – 50000 luksów. Szczególnie ważne jest zapewnienie dobrego oświetlenia właśnie w okresie spoczynku. W przypadku storczyka Cattleya aż 95% problemów uprawowych wynika z nieodpowiedniego naświetlania.

DENDROBIUM

Dendrobium wzięło się od połączenia dwóch greckich słów – „dendros”, czyli drzewo i „bios”, czyli życie. Pod tą nazwą kryje się ponad 1500 gatunków, które różną się pokrojem, wielkością, czy kolorem kwiatów. W naturze występują w Azji Południowo-Wschodniej i w Australii, będąc w większości epifitami, chociaż zdarzają się wśród nich także i litofity, które rosną na skałach.

Część gatunków ma pokrój płożący, podczas gdy inne mogą dorastać do wysokości około 60 cm. Członowate pseudobulwy mogą gubić liście na zimę lub być wiecznie zielone, a same liście mogą wyrastać zarówno dwurzędowo, jak i spiralnie na szczytach bulw.

Tym, co wyróżnia dendrobium pośród innych storczyków, jest mnogość barw, jeśli chodzi o kwiaty, w sprzedaży można bowiem znaleźć rośliny, których kwiaty barwią się na niemal wszystkie kolory, jakie możemy sobie wyobrazić. Kwiaty są zdecydowanie drobniejsze, niż w przypadku większości storczyków innych gatunków, ale za to jest ich więcej, a zdarza się, przy odpowiedniej pielęgnacji wcale nie tak rzadko, że dendrobium zakwita dwukrotnie w ciągu roku.

Przeczytaj również… Dendrobium nobile, czyli szlachetne – nowy trend wśród storczyków

Większość gatunków dendrobium jest dosyć trudne w uprawie, ze względu na ich szczególne wymagania, ale kilka gatunków świetnie poradzi sobie w domu przy odpowiedniej pielęgnacji. Są to między innymi D. nobile, D. phalaenopsis, D. kingianum czy D. densiflorum.

Dla początkującego hodowcy z pewnością najlepszym wyborem będzie Dendrobium phalaenopsis, który nie przechodzi okresu spoczynku. Trzeba jednak pamiętać, że z tego powodu potrzebuje on w miarę stałej temperatury między 18 a 22^oC, którą trzeba zapewnić roślinie przez cały rok.

CYMBIDIUM

Ten storczyk pochodzi z podnóża Himalajów, stąd jego zamiłowanie do znacznie chłodniejszych warunków uprawy, niż ma to miejsce w przypadku innych storczyków. Z tego względu to dość popularny storczyk w uprawie domowej.

Niektóre z gatunków storczyka cymbidium dorastają nawet do 150 cm wysokości, jednak większość uprawianych w domu roślin to międzygatunkowe krzyżówki, które osiągają około 20-25 cm wysokości.
Storczyki te wytwarzają cylindryczne pseudobulwy, z których wyrastają wąskie i długie liście oraz łodygi z kwiatostanami. Wartym zapamiętania jest fakt, że cymbidium wypuszcza łodygi kwiatostanowe z jednej pseudobulwy tylko raz. Kwiatostany są okazałe i składają się z wielu dużych kwiatów (może być ich od 10 do nawet 25 na jednym kwiatostanie). Kwitnienie utrzymuje się nawet do trzech miesięcy i zwykle ma miejsce w okresie jesienno-zimowym.

Po przekwitnięciu należy zdecydowanie wyciąć obeschnięty pęd kwiatostanowy. Samą pseudobulwę warto jednak pozostawić na miejscu, bo chociaż nie posłuży już roślinie do wytworzenia nowego pędu kwiatostanowego, wciąż jest wartościowym rezerwuarem wody i pożywienia dla rośliny.

Odmiany cymbidium mają róże kształty, kolory i wielkości kwiatów, które mogą być białe, oliwkowe, różowe, kremowe, zielone, a nawet kasztanowe czy brązowe. Warżki kwiatów są często intensywnie wybarwione lub nakrapiane. Ze względu na swoją budowę, cymbidium jest użyteczne również jako kwiat cięty, zwłaszcza że w tej formie jest ono bardzo wytrzymałe i trwałe, pięknie prezentując się w wazonie nawet przez 6 tygodni!

Ze względu na swoją chłodnolubność, by umożliwić cymbidium kwitnienie, należy obniżyć temperaturę jego otoczenia. Można to zrobić poprzez wystawienie rośliny na zewnątrz w okresie od maja do października, ustawiając ją w miejscu dosyć jasnym, ale o rozproszonym świetle (np. pod krzewem czy drzewem). Jesienią należy przenieść roślinę do domu, zapewniając jej dużo światła i jednocześnie pamiętając o tym, by temperatura nie przekraczała 15-18 ^oC (w zależności od konkretnej odmiany). Przeniesienie rośliny o wykształconych pąkach do cieplejszego miejsca może spowodować opadnięcie pąków.

MILTONIA (Miltoniopsis)

Miltonia jest bardzo ciekawym storczykiem, pochodzącym z górskich terenów obu Ameryk. Rośnie ona wśród konarów drzew lub na gałęziach, tworząc mocno spłaszczone bulwy, z których wyrastają delikatne korzenie, wrastające w zagłębienia i szczeliny konarów i pni. Z bulw wyrastają po dwa, trzy liście, które są dość wąskie, a pęd kwiatostanowy jest raczej cienki i osiąga do 40 cm długości.
Kwiaty, które są duże, zwykle białe z mocno wybarwionym środkiem i prawie płaskie, rozwijają się zazwyczaj z końcem lata i utrzymują się na roślinie w okresie od 6 do 8 tygodni, po czym zamierają wraz z pędem kwiatostanowym.

Dobrze zaopiekowana roślina wytworzy pędy kwiatostanowe w kilka miesięcy po pierwszym okresie kwitnienia, dlatego przy zapewnieniu odpowiednich warunków, można osiągnąć stan, w którym miltonia kwitnie przez większość roku. W uprawie domowej zaleca się usunąć pęd kwiatostanowy po przekwitnięciu, ponieważ już więcej nie zakwitnie.

Miltonia jest storczykiem uznawanym za dość trudny w uprawie, jednak w sprzedaży pojawiają się odmiany mieszane, które mają mniejsze wymagania uprawowe.