Wciornastki na roślinach domowych – jak je rozpoznać i jak z nimi walczyć?

Wciornastki (Thripidae) to jedne z częściej spotykanych szkodników, zwłaszcza a roślinach doniczkowych. Dzięki swoim aparatom gębowym kłująco – ssącym wypijają sok komórkowy roślin, czym mogą doprowadzić do znacznych szkód. Jak je rozpoznać i skutecznie zwalczyć?

Wciornastki – jak wyglądają? Jak zdiagnozować szkodnika?

Wciornastki to niewielkie owady, nieprzekraczające zwykle 1 mm długości, najczęściej ciemno ubarwione – szare, brunatne czy nawet czarne, rzadziej pomarańczowe. Formy dorosłe na tułowiu maja charakterystyczne dwie pary skrzydeł z dość gęstą i liczną strzępiną. Mogą one przysporzyć sporo kłopotów osobom uprawiającym rośliny. Owady te żywią się sokami roślinnymi oraz tkankami roślin, przez co inwazja żerujących wciornastków może doprowadzić do znacznego osłabienia rośliny, a w skrajnych przypadkach nawet jej śmierci.

Wciornastki to cała grupa insektów, w warunkach uprawy domowej spotykamy najczęściej tylko niektóre z gatunków:

• Wciornastek cieplarek – upodobał sobie fikusy, bluszcze i palmy
• Wciornastek szklarniowiec – występuje na wielu domowych gatunkach
• Wciornastek mieczykowiec – najchętniej zasiedla mieczyki, jednak można spotkać go na innych roślinach ozdobnych
• Wciornastek storczykowiec – najczęstsza przyczyna chorób storczyków
• Wciornastek zachodni – żeruje na wielu roślinach uprawianych pod osłonami lub w domu

Objawy żerowania wciornastków na roślinach domowych

Ze względu na ich niewielkie rozmiary, ciężko jest zauważyć pojedyncze owady gołym okiem. O wiele częściej zauważyć można dopiero zniszczenia poprzez nie poczynione. Jednak widoczne objawy są na tyle niespecyficzne, że trudno początkowo mieć pewność czy pogorszenie stanu rośliny wynika akurat z aktywności wciornastków. Obecność właśnie tych szkodników mogą sugerować nieregularne przebarwienia i plamki na liściach, którym będą towarzyszyć małe czarne kropki – odchody wciornastków. Jeśli insekty zaatakowały roślinę kwitnącą, może dojść do niedorozwoju i deformacji kwiatów.

Innym objawem może być nietypowa srebrzystość liści – zwykle jest to wynikiem dostania się powietrza w puste miejsce po żerowaniu wciornastków.

Łatwym sposobem na zidentyfikowanie szkodników jest otrzepanie zaatakowanej rośliny nad białą kartką – jeśli pojawi się na niej spora ilość brunatnych bądź czarnych „przecinków”, to możemy być pewni, że roślinę zaatakowały wciornastki.

Czytaj także… Ziemiórki – czarne muszki w kwiatach doniczkowych

Zwalczanie wciornastków w uprawach roślin doniczkowych

Zanim przejdziemy do ciężkiej artylerii w postaci gotowych, chemicznych oprysków, warto zacząć od szeregu domowych sposobów, które powinny sobie poradzić z inwazją wciornastków – zwłaszcza gdy nie jest ona jeszcze szeroko rozprzestrzeniona.

Z domowych sposobów poleca się przemywać rośliny wodą z szarym mydłem. Oprysk z szarego mydła będzie skuteczniejszy, jeśli dodamy do niego odrobinę olejku z miodli indyjskiej (olej Neem) w ilości 5 ml na litr wody. Innym domowym sposobem jest wymieszanie podłoża z rozgniecionym ząbkiem czosnku – niestety, nie jest to sposób dla osób, które nie mogą znieść czosnkowego zapachu. W walce z niewielką inwazją świetnie sprawdzi się również potasowe mydło ogrodnicze. Domowy roztwór do oprysku wykonujemy dodając 2 ml mydła na 1 litr wody.
Dla kontrolowania populacji szkodników dobrze sprawdzą się lepy z klejem.

W przypadku, gdy nie chcemy sami tworzyć mikstur lub domowe sposoby nie pomogły, możemy sięgnąć po dedykowane opryski ze sklepu. Na rynku jest dostępny szereg chemicznych preparatów, jednak w warunkach domowych najlepiej jest użyć tych, które są najmniej toksyczne. Do stosowania w domu i na balkonie przeznaczony jest na przykład Polysect. Ten środek owadobójczy ma szerokie spektrum działania i można go zastosować nawet wtedy, gdy nie jesteśmy pewni, jaki owad zaatakował nasze rośliny. Innym preparatem jest Multi-Insekt, który nie tylko dobrze radzi sobie z inwazją, ale także jest środkiem nietoksycznym. Działa tworząc na owadzie powłokę, która blokuje dostęp powietrza, nie wnikając w samą roślinę.

Jak chronić rośliny przed wciornastkami?

Najważniejszym działaniem profilaktycznym przeciw inwazji wciornastków jest utrzymywanie wysokiej wilgotności powietrza. Dobrą praktyką będzie też profilaktyczne zastosowanie pałeczek owadobójczych, które aplikujemy doglebowo po każdym przesadzeniu rośliny. W monitoringu ewentualnej inwazji sprawdzą się lepy i tablice lepowe, które co prawda nie przyczynią się specjalne do zmniejszenia populacji szkodników, ale pozwolą zauważyć już pierwsze żerujące owady, co pozwoli powziąć odpowiednie działania, zanim inwazja insektów osłabi roślinę.

fot. główne depositphotos.com