5 łatwych w uprawie warzyw na balkonie

Z sezonu na sezon rośnie popularność domowej uprawy warzywnej. Mowa tutaj nie tylko o przydomowych ogródkach czy działkach, ale również o uprawach balkonowych. Nic w tym dziwnego, zjedzenie owocu własnej pracy jest z pewnością zdecydowanie bardziej satysfakcjonujące niż nawet najlepsze bio warzywo zakupione w sklepie czy na targu. A i smak jakiś taki lepszy, kiedy doskonale się wie, jak roślina była pielęgnowana i czym nawożona.

Dlaczego warto uprawiać warzywa na swoim balkonie?

Uprawa balkonowa może przynieść wiele korzyści. Przede wszystkim daje zajęcie, co można wykorzystać także w przypadku dzieci. Pielenie, podlewanie i doglądanie roślin może być nie tylko świetną, a przy tym edukacyjną zabawą, ale może pomóc w odciągnięciu dziecka od ekranu telefonu, laptopa czy telewizora.

Środowisko uprawy, jakie tworzymy na balkonie, jest zdecydowanie bezpieczniejsze i bardziej sterylne niż w przypadku warzyw uprawianych w ogródku, dlatego w przypadku wielu roślin możemy osiągnąć zdecydowanie lepsze efekty uprawowe, a co za tym idzie, bogatsze plony, niż ma to miejsce w uprawie ogrodowej. Zwłaszcza że balkonowy ogródek jest zdecydowanie mniejszy i mamy go zawsze pod ręką, więc zajrzeć można do niego w każdej chwili, usuwając niepożądane chwasty czy po prostu sprawdzając stan i kondycję balkonowych warzyw.

Balkonowy ogródek to nie tylko dobra forma edukacji dla dzieci, ale również forma rozrywki i terapii dla osób starszych. Zwłaszcza jeśli ze względu na stan zdrowia czy przeszkody architektoniczne osoby takie nieczęsto wychodzą z domu. Opieka nad ogródkowym warzywniakiem jest prostsza niż nad ogrodem zewnętrznym, a może dać tyle samo radości i przyjemności!

Czytaj również… Doniczkowa uprawa ogórków – jak to zrobić?

Nie należy zapominać także o walorach żywieniowych i zdrowotnych. Piękne, błyszczące warzywa, które możemy kupić w sklepach, pochodzą często z upraw towarowych, w których nie ma czasu na ekologię. Warzywa te często są pryskane lub nawożone preparatami, którym daleko od ekologicznych. Co więcej, dzięki uprawie balkonowej możemy zaopatrzyć się w warzywa, które są rzadko spotykane w sklepach czy na targach – na przykład w buraka liściowego czy sałatę łodygową.

Jaki balkon jest najlepszy do uprawy warzyw?

Warzywa w donicach najlepiej czują się na balkonach południowych. Dociera tam odpowiednia ilość słońca, żeby uprawiać światłolubne papryki, czy włoskie pomidory. Duża ilość światła słonecznego przyda się również, jeśli chcemy uprawiać warzywa, gromadzące zapasy w zgrubieniach (np. kalarepę czy rzodkiewkę).

Balkony mniej nasłonecznione również nadają się pod uprawę warzywną, jednak możemy mieć problem ze wzrostem i dojrzewaniem takich warzyw jak papryka czy pomidory. Na balkonach o mniejszej ilości światła warto zacząć od warzyw liściowych (sałata, rukola) lub ogórków.

Jeśli zaś zdecydujemy się na pomidory, zdecydowanie lepiej poradzą sobie odmiany o jaśniejszym wybarwieniu (pomidory w kolorze żółtym i pomarańczowym) niż te wybarwiające się na czerwony, fioletowy czy czarny kolor.

Jak przygotować się do uprawy warzyw na balkonie?

W zależności od docelowej wielkości rośliny, do uprawy warzyw na balkonie możemy używać doniczek i skrzynek o różnej pojemności. Jeśli balkon mamy duży, można pokusić się o podwyższoną grządkę lub grządki.

Skrzynka od pelargonii świetnie sprawdzi się do uprawy rukoli czy sałaty, ale pomidory czy ogórki potrzebują zdecydowanie więcej miejsca, dlatego dobrze mieć chociaż jedną dużą donicę, która będzie miała pojemność co najmniej 10 litrów.

Materiał, z którego wykonano pojemniki, jest w zasadzie bez znaczenia, ważne jest natomiast, aby miały one otwory w dnie, umożliwiające odpływ wody. Na balkonach o intensywnym nasłonecznieniu świetnie sprawdzą się donice o podwójnych ściankach – powietrze zamknięte między ściankami stanowi doskonałą izolację, zapobiegającą nadmiernemu nagrzewaniu się podłoża w donicy.

W uprawie balkonowej dobra ziemia jest podstawą sukcesu. Najlepiej jest użyć gotowej mieszanki ziemi przeznaczonej do uprawy warzyw, która zawiera odpowiednie dawki torfu, kompostowanej kory i biohumusu, dzięki czemu jest bardzo zasobna. Dla zapewnienia większej ilości składników można ziemię wymieszać z nawozem naturalnym w ilości garść nawozu na 10 l podłoża. Nawozem tym może być na przykład granulowany obornik bydlęcy lub dowolny ekologiczny nawóz do warzyw.

Warto również dosypać odrobinę hydrożelu, który zwiąże wodę i zapewni dodatkowy jej zapas w okresach suszy, a my nie będziemy musieli martwić się o naszą uprawę na przykład w czasie wyjazdów urlopowych.

5 warzyw łatwych w uprawie balkonowej

Większość roślin można śmiało uprawiać w skrzynkach na balkonie. Zwłaszcza że na rynku pojawiają się coraz to nowe odmiany karłowate warzyw, przeznaczone stricte do uprawy doniczkowej. Są jednak takie rośliny, z których trzeba będzie zrezygnować, ze względu na ilość miejsca, którego potrzebują. Są to między innymi duże dyniowate, ale także część roślin okopowych. Siejąc pietruszkę w skrzynce, trzeba będzie nastawić się raczej na zbiory natki, niż korzeni. Również marchewka, rzepa czy buraki potrzebują raczej większych, a przede wszystkim głębszych donic. Co zatem można uprawiać na balkonie?

CEBULA

Uprawa cebuli jest jedną z prostszych. Na balkonie cebule sadzi się z dymki, którą można kupić w sklepach ogrodniczych. Każdą z cebulek należy zakopać w ziemi tak, by jej czubek nieznacznie wystawał z podłoża. Już w maju będzie można cieszyć się świeżym i pysznym szczypiorem, a dojrzałe cebule będą gotowe do zbioru już od czerwca.

Cebula lubi lekko wilgotne podłoże i nawożenie organiczne. W celu nawożenia można użyć ekologicznego nawozu do warzyw lub biohumusu uniwersalnego.

SAŁATA

W skrzynkach można uprawiać różne odmiany sałat, które dodatkowo, posiane obok siebie stworzą ciekawą kompozycję barw i faktur. Dobrze sprawdzi się jednakowo sałata masłowa, ale także lodowa, dębolistna czy rzymska. W odpowiednie nasiona można zaopatrzyć się w każdym sklepie ogrodniczym.
Nasiona wysiewa się wprost do skrzynek na przełomie marca i kwietnia. Jeśli siewki wzejdą zbyt gęsto, trzeba ich nadmiar wyrwać, inaczej sałata nie będzie dobrze rosła i nie osiągnie oczekiwanych rozmiarów.

Takie wyrwane siewki można potraktować jak kiełki i użyć do przygotowania sałatek czy kanapek.
Sałaty lubią, gdy ich podłoże jest zawsze lekko wilgotne, a w uprawie doniczkowej nie trzeba ich nawozić

GROCH CUKROWY

Uprawa groszku cukrowego może mieć walor nie tylko żywieniowy, ale także estetyczny. Okrągłe nasiona grochu wysiewa się wprost do donicy już pod koniec marca lub z początkiem kwietnia.

Dobrze jest postawić donice przy barierce balkonu lub kratce, bo groch cukrowy jest pnączem i będzie bardzo wdzięczny za podpory. Bez nich pędy pnące groszku będą czepiały się same siebie lub innych, rosnących w pobliżu roślin. Groch cukrowy bardzo ładnie kwitnie, dlatego postawiony w widocznym miejscu na balkonie, będzie niecodzienną ozdobą balkonu.

Młode strąki są zdatne do jedzenia na surowo – są miękkie, soczyste i pysznie słodkie. Nadają się również do gotowania czy duszenia. Po zebraniu strąków pędy grochu dobrze jest uciąć tuż przy ziemi, pozostawiając w podłożu korzenie. Zmagazynowany na nich przez bakterie brodawkowe azot może posłużyć następnym warzywom posadzonym w tym samym podłożu.

POMIDORY

W uprawie balkonowej najczęściej można spotkać pomidorki koktajlowe, które mają drobne owoce. Jednak coraz częściej można spotkać nowe odmiany pomidorów doniczkowych – krzaczki rosną mniejsze, dzięki czemu mają mniejsze zapotrzebowania glebowe i łatwiej jest utrzymać je w zdrowiu w hodowli balkonowej.

Czytaj również… Pomidorki koktajlowe na balkonie – jak to zrobić?

Odmiany karłowate, które dorastają zaledwie do 50 cm, będą się świetnie się czuły nawet w mniejszych doniczkach. Jednak rośliny dorastające do 100 lub 200 cm potrzebują pojemników o co najmniej 10 l pojemności. Należy także pamiętać o zapewnieniu odpowiednich podpór – mogą to być kratki, sznurki lub po prostu balustrada balkonu. Pomidory najlepiej rosną na dobrze nasłonecznionych balkonach, a jeśli do tego są osłonięte od deszczu i ten nie moczy ich liści, to niemal nie chorują.

W uprawie doniczkowej pomidory bardzo dobrze reagują na częste nawożenie, które należy przeprowadzać raz w tygodniu, korzystając z uniwersalnych nawozów do warzyw, lub specjalistycznych preparatów dla pomidorów.

PAPRYKI

W balkonowych donicach zdecydowanie lepiej poradzą sobie te gatunki papryk, które mają raczej drobniejsze owoce (typu blokowego) – na przykład odmiany 'Afrodita’, 'Balladyna’ czy 'Bendigo’. Warunkiem koniecznym dla uprawy papryk jest dobre nasłonecznienie, dlatego najlepiej jest uprawiać je na balkonach od strony południowej.

Ostatnio coraz częściej na balkonach uprawia się kolorowe odmiany minipapryki, zarówno ostre, jak i słodkie. Papryka taka jest nie tylko jadalna, ale także ozdobna, dzięki temu, że na jednej roślinie znajdują się owoce w różnych kolorach, a dodatkowo ten rodzaj papryki nie potrzebuje dużych pojemników i uprawia się go w bardzo łatwy sposób.