Hibiskus / róża chińska – jak uprawiać roślinę w doniczce?

Hibiskus (Hibiscus rosa-sinensis) zwany również ketmią bądź różą chińska, jest bardzo znaną rośliną, choć bardziej w ujęciu kulinarnym, niż uprawowym, coraz częściej jest spotykana w domowej uprawie doniczkowej. Jest to roślina bardzo dekoracyjna i efektowna, ale jej uprawa nie należy do najprostszych, dlatego przed zakupem pierwszego okazu, warto zapoznać się z jej wymaganiami uprawowymi.

Hibiskus doniczkowy – charakterystyka

Tak jak pozostałe odmiany, hibiskus doniczkowy pochodzi z Azji, jednak nie występuje on już w stanie dzikim i można spotkać go tylko w uprawie doniczkowej lub ogrodowej – w tym zakamarkach globu, gdzie pozwalają na to warunki pogodowe.

Jest to rozłożysty, dorastający nawet do 2 metrów krzew, o sztywnych i rozgałęziających się pędach, które mogą przyrastać nawet o 50 cm rocznie (chociaż w warunkach domowych taki przyrost udaje się uzyskać niezmiernie rzadko). Jego całoroczną ozdobą są duże, błyszczące, ciemnozielone liście i jajowatym kształcie, jednak niewątpliwie uprawia się go dla kwiatów, które są niezwykle dekoracyjne i spore (nawet o średnicy 15-25 cm u niektórych odmian) i obsypują roślinę od maja do października.

Kwiaty są lejkowate, o dużych i rozłożystych płatkach korony, z mocno wyeksponowanym i wystającym słupkiem i koroną pręcików w kolorze żółtym lub kremowym. U gatunków ozdobnych hibiskusa, kwiaty mogą występować w formie pełnej i półpełnej oraz w całej gamie kolorów – od białych i kremowych, przez żółte, pomarańczowe aż do odcieni różu i czerwieni. Występują również odmiany o kwiatach dwukolorowych.

Długość życia jednego kwiatu to zaledwie jeden dzień, ale ponieważ pąki kwiatowe hibiskusa nieustannie rozwijają się przez cały sezon kwitnienia, możemy podziwiać kwiaty w pełnej krasie przez wiele miesięcy bez przerwy. Długotrwałe i intensywne kwitnienie jest jednak okupione pracą i odpowiednią pielęgnacją, na którą kapryśny hibiskus jest dość wrażliwy.

Jak odpowiednio pielęgnować hibiskusa?

Podstawowym wymaganiem róży chińskiej jest bardzo jasne lecz jednocześnie osłonięte przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych stanowisko – zbyt mocne słońce mogłoby poparzyć delikatne liście. Dlatego najlepszą ekspozycją będzie pobliże południowego okna, które będzie osłonięte na przykład firanką.

Optymalna temperatura dla hibiskusa wynosi 20-25^oC latem, zimą może być nieco niższa, jednak nigdy poniżej 10^oC, bo w obliczu tak niskiej temperatury roślina zareaguje zrzucaniem liści. Z tego powodu należy powstrzymać się od zakupu rośliny, gdy temperatura na dworze jest niska lub w przypadku zimowego zakupu, należy dobrze osłonić ją na czas transportu. Sezonowa zmiana temperatury ma bezpośredni wpływ na kwitnienie, dlatego warto roślinę przestawiać do chłodniejszego pomieszczenia w okresie jesienno zimowym.

Jeśli temperatura na zewnątrz ustabilizuje się w okolicy 15^oC, można pomyśleć o wyniesieniu hibiskusa na balkon lub taras, pamiętając jednak o tym, by nie stawiać rośliny w pełnym słońcu oraz osłonić ją od wiatrów i przeciągów.

Podłoże dla hibiskusa powinno być żyzne, przepuszczalne i próchnicze, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Doniczka nie powinna być zbyt duża – hibiskus zdecydowanie lepiej rośnie w doniczkach raczej lekko przyciasnych niż zbyt dużych.

Podlewanie powinno być regularne ale umiarkowane – róże chińskie źle znoszą zarówno przesuszenie jak i przelanie. W okresie wegetacyjnym, ze względu na intensywny wzrost i bujne kwitnienie, warto roślinę zasilać nawozem dla roślin kwitnących.

Jako że hibiskus jest dosyć kapryśny i wrażliwy na błędy w uprawie, może on na nie reagować brakiem kwitnienia lub zrzucaniem liści. Hibiskus zdecydowanie nie lubi:

• zbyt dużych donic,
• częstego przesadzania,
• przelewania i przesuszania,
• przeciągów,
• przestawiania i przenoszenia – roślina jest wrażliwa na dotyk i przy częstym potrącaniu lub przestawianiu bardzo szybko zaczyna zrzucać kwiaty i pąki kwiatowe),
• suchego powietrza (dobrze postawić w pobliżu rośliny nawilżacz powietrza lub regularnie spryskiwać liście mgiełką wodną).

Okres spoczynku dla hibiskusa

Zmiana warunków w okresie jesienno zimowym jest kluczowa dla uzyskania intensywnego i długotrwałego kwitnienia. Dlatego w listopadzie warto hibiskusa przenieść do niezbyt ciepłego, ale widnego pomieszczenia, w którym będzie mógł przezimować. Ważne, aby temperatura nie spadała poniżej 10^oC.

Przeczytaj również… Poradnik kupującego – zakup roślin do domu

Na przedwiośniu, przed rozpoczęciem okresu wegetacji, warto podciąć roślinę. Zabieg ten nie tylko sprzyja bardziej intensywnemu kwitnieniu, ale pozwala na utrzymanie i zachowanie bardziej kompaktowego i eleganckiego pokroju. Należy przyciąć przede wszystkim pędy dwuletnie i starsze, zdrewniałe oraz te, które wyrosły najbardziej. Usuwa się również wszystkie pędy z widocznymi oznakami zniszczenia lub wysuszenia, a by zapobiec nadmiernemu zagęszczeniu rośliny, w miejscach rozwidlenia pędów, można usunąć jedną odnogę.

Po przycięciu, w okolicach lutego, należy zacząć roślinę stopniowo przyzwyczajać do wyższych temperatur, a następnie można przenieść ją do cieplejszej części mieszkania. W tym czasie należy podlewać ją częściej i nie zapomnieć o prawidłowym nawożeniu, co da roślinie siły to wytwarzania nowych pędów – w tym kwiatowych.

Ciekawe odmiany hibiskusa

Biorąc pod uwagę rozmiar i tempo wzrostu, hibiskus nie nadaje się do komponowania z innymi roślinami. Sam jednak jest na tyle okazały, że zupełnie nie potrzebuje uzupełniania innymi roślinami. Choć do niedawna najbardziej popularne były odmiany o pojedynczych kwiatach w zaledwie kilku podstawowych kolorach, obecnie w sprzedaży można natknąć się na wiele ciekawych okazów. Do najbardziej okazałych z pewnością można zaliczyć:

• Apollo – o dwukolorowych, pomarańczowo-żółtych kwiatach
• Cooperii – charakteryzujący się czerwonymi kwiatami i pstrymi, zielono-białymi liśćmi
• Crown of Bohemia – który jest gigantem, osiągającym nawet do 3 m wysokości, o półpełnych, żółto-pomarańczowych kwiatach
• Caleb – którego pomarańczowe kwiaty są pofalowane na brzegach
• Borea White – o charakterystycznych białych kwiatach z bordowym oczkiem

Zastosowanie kulinarne hibiskusa

Hibiskus szerszej publiczności znany jest głównie jako komponent herbaciany. Zimna herbata z hibiskusa dodaje energii i cudownie orzeźwia, podczas gdy gorąca działa wspomagająco przy przeziębieniach. Również z hibiskusa uprawianego w doniczce można uzyskać pyszną herbatę. Wystarczy kilka kwiatów, suszonych lub świeżych, zaparzyć w niewielki dzbanku lub kubku. Im więcej kwiatów, tym większa intensywność naparu.