Czym jest i jak dbać o drzewko szczęścia?

Popularne drzewko szczęścia czyli grubosz, to częsty gość w naszych domach. Ciekawa budowa, mięsiste, grube liście i drzewiasty pokrój sprawiają, że odpowiednio pielęgnowane może być fantastyczną ozdobą, dodatkowo pasującą do każdego stylu.

Jest to roślina dość łatwa w uprawie, dlatego jest polecana początkującym amatorom zielonych roślin, a nawet tym osobom, które wcześniej poniosły klęskę w hodowli bardziej wymagających roślin doniczkowych.

Jakie są tajemnice prawidłowej uprawy drzewka szczęścia?

Drzewko szczęścia – co to za roślina?

Poprawną nazwą tej popularnej rośliny jest grubosz jajowaty (Crassula ovata). Jest to sukulent z rodziny gruboszowatych, pochodzący z gorących i suchych terenów Ameryki Południowej. W naturze przyjmuje on postać silnie rozgałęzionego krzewu, który może osiągać ponad 2 metry wysokości. Jego wersja „mieszkaniowa” zwykle nie dorasta więcej niż do jednego metra i często prowadzona jest na jednym pniu.

Grubosze rosną dość wolno – zwykle około 5-7 cm rocznie. Charakterystyczne grube i mięsiste liście służą roślinie do magazynowania wody, dzięki czemu potrafi ona przetrwać okresy suszy, które często nawiedzają jej naturalne środowisko. Poza najbardziej rozpoznawaną formą podstawową grubosza, w sprzedaży możemy spotkać trzy inne odmiany:

• Minima – odmiana miniaturowa, dorastająca do 60 cm
• Undulatifolia – o falowanych liściach
• Gollum – którego liście mają charakterystyczny kształt rurek

Podstawy pielęgnacji drzewka szczęścia

Nasłonecznienie i temperatura

Ponieważ w naturze rośnie ono na terenach preriowych i półpustynnych, drzewko szczęścia wymaga dużej ilości słonecznego światła. Będzie się ono dobrze czuło nawet w najbardziej nasłonecznionym miejscu, gdyż w ciągu dnia roślina ta potrzebuje co najmniej czterech godzin bezpośredniego nasłonecznienia. Z kolei na stanowisku półcienistym lub cienistym jego liście ulegną wydłużeniu i zaczną blednąć, a cała roślina zacznie chorować. Dlatego najlepszym miejscem dla grubosza jest południowy parapet.

Optymalną temperaturą dla grubosza jest temperatura w przedziale 20-24°C w ciągu dnia, ze spadkiem nocnym nawet do 10°C. Ta dobowa amplituda jest bardzo charakterystyczna dla środowiska naturalnego grubosza i dobrze stymuluje jego rozwój.

Podłoże dla grubosza

Grubosze lubią lekką i luźną glebę. Jako podłoże świetnie sprawdzi się specjalna mieszanka dla kaktusów i sukulentów dodatkowo wymieszana z piaskiem (najlepiej gruboziarnistym) w stosunku 3:1. W doniczce koniecznie musi być dobry drenaż, ponieważ grubosze źle znoszą przelanie, dlatego na dno warto wysypać warstwę żwiru, drobnych kamieni lub keramzytu.

Jak podlewać drzewko szczęścia?

Drzewka szczęścia nie potrzebują codziennego, regularnego podlewania, a jego częstotliwość zależna jest od wielkości rośliny i doniczki. Grubosza podlewamy jednorazowo i obficie, czekając następnie, aż ziemia w doniczce będzie wyraźnie sypka i sucha. Zwykle jedno podlewanie w zupełności wystarcza na miesiąc, a zimą nawet rzadziej. Nieregularność w dostawie wody do codzienność gruboszy w ich naturalnym środowisku. Zdecydowanie lepiej jest drzewko szczęścia przesuszyć niż przelać. Jednocześnie należy pamiętać o tym, że utrata jędrności przez liście może jest wskaźnikiem przelania rośliny, a nie tego, że ma ona zbyt sucho.  Zbyt mokre podłoże powoduje u grubosza gnicie korzeni i podstawy łodygi. A w efekcie zbyt rzadkiego lub skąpego podlewania, drzewko zacznie gubić liście, jednak nie staną się one mniej jędrne.

Nie należy również grubosza zraszać – woda na liściach sprzyja powstawaniu chorób grzybowych, zwłaszcza mączniaka. Grubosze lubią niską wilgotność powietrza i zraszanie bardziej im szkodzi niż pomaga.

Czy drzewko szczęścia trzeba nawozić?

Chociaż w warunkach naturalnych grubosz rośnie w glebie dosyć ubogiej, w uprawie domowej warto roślinę nawozić. Raz w miesiącu dobrze jest zastosować płynny nawóz do podlewania, dedykowany dla sukulentów. Systematyczne nawożenie stymuluje rozwój rośliny i zapewnia jej zdrowy wygląd. Nie należy jednak zapominać, że nie nawozimy gruboszy w okresie zimowym, aby nie spowodować inwazji chorób grzybowych.

Jak często przesadzać grubosza?

Co 2-3 lata dobrze jest przesadzić drzewko do większej doniczki. Najlepszym sygnałem wskazującym na to, że najwyższy już czas zmienić gruboszowi lokum, będą korzenie wychodzące przez otwory w doniczce. Chociaż każda pora roku nadaje się aby przesadzić drzewko szczęścia, najlepiej jest robić to na wiosnę. Przy przesadzaniu pamiętajmy również o podcięciu korzeni o 1-2 cm, aby pobudzić system korzeniowy do szybszej regeneracji i wzrostu.

Jak rozmnożyć drzewko szczęścia?

Rozmnażanie grubosza jest bardzo łatwe. Wystarczy wiosną odciąć fragmenty pędów o długości 6-7 cm, usunąć dolne liście i odłożyć w suche miejsce na około dwa dni, żeby miejsce cięcia wyschło. Po tym czasie sadzonkę wkładamy do pojemnika z lekko wilgotnym torfem, przysypanym 5 cm warstwą piasku. Dodatkowo możemy przed posadzeniem zanurzyć koniec sadzonki w ukorzeniaczu, co przyspieszy wzrost korzonków i zapobiegnie infekcjom grzybiczym.

Drzewko szczęścia można również rozmnażać z liści. W tym celu należy oderwać zdrowy i jędrny liść i umieścić go na wilgotnym podłożu z ziemi lub perlitu. Przy stałym utrzymaniu lekko wilgotnego podłoża, na krawędzi liścia stykającej się z podłożem pojawią się młode listki i korzonki. Czas potrzebny na ukorzenienie wynosi od 2 do 6 tygodni.

Zdarza się nierzadko, że na rosnących pędach grubosza pojawiają się korzonki lub listki z korzonkami. Możemy w tym miejscu odciąć fragment rośliny lub  oderwać liść i traktować jak nową sadzonkę.

Choroby i szkodniki w uprawie drzewka szczęścia

Grubosze to rośliny bardzo odporne. Chorują raczej rzadko i równie nieczęsto są atakowane przez szkodniki. Warto jednak zauważać pewnie nieprawidłowości, które mogą świadczyć o infekcji lub inwazji szkodników.

Miseczniki

Jeśli na liściach i pędach pojawią się drobne brązowe tarczki, a dodatkowo zauważymy lepką maź pokrywającą miejscami roślinę, to mamy do czynienia z inwazją miseczników. Pod wspomnianą tarczką ukrywają się larwy, wysysające roślinne soki z naszego grubosza, a lepka maź to tak zwana spadź.

Prostą metodą na pozbycie się miseczników jest mechaniczne usunięcie tarczek wraz ze znajdującymi się pod spodem larwami, przy użyciu szczoteczki, a następnie przemycie rośliny wacikiem nasączonym denaturatem lub wodą z szarym mydłem.

Aby zapobiec nawrotom inwazji lub profilaktycznie ochronić roślinę przed ewentualnym atakiem, warto zastosować pałeczki owadobójcze (np. Bros Tarcznik Plus PR lub Substral Tarcznik Ultra)

Wełnowce

Te szkodniki są dość łatwe do identyfikacji ze względu na pokrywającą je woskową wydzielinę przypominającą kłębek waty. Najczęściej można obserwować je na liściach. Warto szybko podjąć odpowiednie kroki, ponieważ wełnowce łatwo mogą się przenieść na sąsiednią roślinę, bez względu na to, jaki to gatunek.

Dobrym sposobem na pozbycie się szkodników jest przemywanie rośliny wacikiem nasączonym wodą z szarym mydłem lub roztworem alkoholu w stosunku 1:2. Jest to jednak zabieg dość pracochłonny, gdyż trzeba dokładnie przemyć każdy liść z obu stron, wymieniając regularnie waciki, a by nie roznieść szkodników na sąsiednie pędy.
W dotarciu do trudno dostępnych miejsc, takich jak rozwidlenia pędów i łodyg przydatne będą patyczki kosmetyczne. Zabieg należy powtarzać co kilka dni, aż do momentu, w którym nie znajdziemy już watopodobnych kłębków.

W przypadku gruboszy i innych sukulentów, skuteczną metodą jest zanurzenie całych roślin wraz z korzeniami w wodzie z płynem do naczyń (3 łyżki płynu na 10 l wody)o temperaturze ok 55°C na około pół godziny. Następnie należy dokładnie roślinę opłukać.

Mączniak prawdziwy

Jest to najczęściej spotykana choroba gruboszy. Głównym objawem jest pojawiający na liściach i młodych pędach mączysty nalot, pod którym widoczne są korkowate zmiany. Dojrzałe liście zaczynają opadać, zaś młode karłowacieją i ulegają deformacji. W efekcie może dojść do obumarcia całej rośliny.

Główną przyczyną inwazji mączniaka jest zbyt wysoka wilgotność powietrza, moczenie liści podczas podlewania i przenawożenie.

W walce z mączniakiem pomocny będzie odpowiedni fungicyd. (np. Biosept Active lub Topsin M 500 SC w przypadku masywnych zmian).

fot. główne depositphotos.com