Cyklamen – uprawa i pielęgnacja

Cyklamen perski (Cyclamen persicum) zdobi otoczenie od wieków. Roślinę już w IV w. p.n.e. opisał Platon. Europa natomiast mogła się cieszyć jego posiadaniem dopiero w wieku XVI, gdzie zagościł m.in. w ogrodach botanicznych królowej Elżbiety. W naturze występuje obecnie na kamiennych stokach okalających Morze Śródziemne a także w lasach od Hiszpanii po Iran.

Cyklamen – charakterystyka

Cyklamen sprawia wrażenie, że jest rośliną delikatną, w rzeczywistości jednak wyrasta z solidnej bulwy, jest silny i niezwykle obficie kwitnie. Przy tym zachwyca intensywnie wybarwionymi kwiatami i interesującymi liśćmi, pokrytymi mozaiką. Ten urok sprawia, że cyklamen od wieków nie traci na popularności. Ale nie tylko to. Roślina bowiem kwitnie w momencie, gdy rzadko można podziwiać kwiaty, a mianowicie od października do końca kwietnia. W naszym klimacie, ze względu na to, że cyklamen nie jest mrozoodporny, uprawiany jest w zasadzie tylko w doniczkach. Ale cudownie jest mieć zimą w zasięgu wzroku kawałek lata.

A dzięki temu, że hodowcy stworzyli niezliczoną wręcz liczbę odmian, dostępna jest cała gama kolorów: biały, liliowy, łososiowy, różowy i wiele odcieni czerwieni, ale również dwubarwne (płatki jaśniejsze na brzegach). Do tego wybrać można rośliny o płatkach o jednolitym kształcie a także karbowane, faliste lub postrzępione. Kwiaty cyklamenów mogą być bezwonne, jak również pięknie pachnące. Ale nie tylko kwiaty są ozdobą cyklamenów, również sercowate, pięknie ozdobione srebrnymi mozaikami liście. Wszystko to sprawia, że przechodząc obok kwiaciarni w zimny, ciemny i słotny listopadowy dzień po prostu musimy się zatrzymać i kupić tę wyjątkowej urody roślinę.

Zakup cyklamenów – na co zwrócić uwagę?

Gdy już wejdziemy do kwiaciarni, by tę cząstkę lata sobie zabrać do domu, wybierajmy rośliny już kwitnące, ale z dużą ilością paków, które ukryte są pod liśćmi. To nam zagwarantuje, że to wiosny będziemy cieszyć się kwiatami. Należy również zwrócić uwagę czy na liściach cebuli nie ma śladów chorób albo żerowania szkodników. Wszelkie plamy, przebarwienia, naloty czy uszkodzenia powinny roślinę dyskwalifikować. Sprawdźmy również czy bulwa jest twarda. Jeśli na zewnątrz jest mróz, pamiętajmy o dobrym zabezpieczeniu rośliny. Temperatury w okolicach zera stopni Celsjusza jeszcze jakoś zniesie, ale już niższych nie.

Cyklamen perski – uprawa i pielęgnacja

Cyklameny pochodzą z klimatów ciepłych, dlatego u nas uprawia się je w doniczkach. Mało tego, kwitną w momencie, gdy u nas za oknami trzaskający mróz i śniegi po pas. I to jeden z czynników, który decyduje o jego niesłabnącej popularności.

Podłoże i podlewanie

By cyklameny były zdrowe i obficie kwitły, należy im zapewnić podłoże lekkie i przepuszczalne, najlepiej próchnicze. Jeśli ziemia będzie ciężka i gliniasta, bulwa szybko zacznie gnić. Podlewając roślinę, nigdy jej nie moczymy. Wodę wlewamy do podstawka a jej nadmiar po godzinie wylewamy. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, cyklameny źle znoszą zarówno przesuszenie jak i zbyt wilgotną ziemię. Nigdy nie zraszamy rośliny i nie myjemy jej liści na mokro, można je przecierać delikatną, suchą szmatką. Gdy kwitnie, trzeba go podlewać dwa razy w tygodniu i co dwa tygodnie zasilać nawozem do doniczkowych roślin kwitnących.

Wybór miejsca

Ze względu na delikatność liści, które łatwo mogą ulec poparzeniu promieniami słońca, cyklamen powinien stać w miejscu jasnym, ale ze świtałem rozproszonym. Optymalnie powinno to być okno z wystawą wschodnią. Jeśli pomieszczenie jest jasne, można podstawić roślinę w jego głębi.

Ważna w uprawie cyklamenów jest również temperatura, bo choć pochodzą z klimatu cieplejszego niż nasz, to najlepiej się czują, gdy nie przekracza 16-18^oC. Nie powinna jednak spadać poniżej 5^oC. Rośliny źle znoszą przeciągi albo nawiew klimatyzacji, czy to zimny czy gorący. Nie powinny również stać w pobliżu kaloryfera.

Przedłużenie kwitnienia

Jeśli chcemy by cyklameny dłużej kwitły, trzeba na bieżąco usuwać pędy kwiatowe, które już uschły a na ich końcach tworzą się nasienniki. Robi się to ukręcając cały pęd u samej nasady przy bulwie. Najlepiej jednym, zdecydowanym ruchem. Jeśli pozostawimy fragmenty pędów, te zaczną gnić i uszkadzać bulwę.

Przesadzanie cyklamenów

Rośliny przesadzamy po okresie ich spoczynku, czyli w sierpniu lub na początku września. Bulwy przenosimy wówczas do wnętrza, zmieniając im jednocześnie podłoże na świeże i żyzne. Jest to również moment, w którym co 2 tygodnie zaczynamy rośliny zasilać nawozem.

Cyklameny dość szybko się starzeją, przez co ich kwitnienie znacząco słabnie i zanika. Przechowuje się je zazwyczaj przez 2, góra 3 sezony, po tym czasie nie ma to już w zasadzie sensu i dobrze jest nabyć nową roślinę.

Okres spoczynku cyklamenów

Gdy cyklameny przekwitną, koniecznie trzeba zapewnić im możliwość przejścia w tzw. okres spoczynku. Przenieść je należy wówczas do chłodnego pomieszczenia, całkowicie zaprzestać zasilania nawozami a podlewanie ograniczyć do absolutnego minimum. Tyle tylko by podłoże oraz bulwa nie uległy wysuszeniu. Liści zaczną wówczas stopniowo zasychać. Gdy zaczną pojawiać się nowe listki, wówczas przesadzamy bulwę do nowej, żyznej i próchniczej ziemi i zaczynamy obficiej podlewać. Jeśli przy okazji zmieniamy doniczkę, to ważnym jest by nie była zbyt duża, cyklameny bowiem lubią ciasnotę i obficiej wówczas kwitną.

Cyklamen perski – rozmnażanie

Cyklameny można rozmnażać z nasion, ale od razu powiem, że jest to dość skomplikowane i amatorom rzadko się udaje wyhodować tak piękne okazy, jakie można kupić w sklepie. Jeśli jednak ktoś się na to zdecyduje, dobrze jest najpierw zapoznać się z fachową literaturą na ten temat. W wielkim uproszczeniu nadmienię tylko, że nasiona wysiewa się pod koniec lata, mocząc je uprzednio przez 12 godzin w wodzie. Następnie wybrać należy dla nich ciemne pomieszczenie, kiełkują bowiem w ciemności. Gdy pojawią się siewki, pomieszczenie należy zmienić na jasne, ale nie narażać wschodów na bezpośrednie działanie słońca.

Drugim sposobem, nieco już prostszym jest rozmnażanie cyklamenów poprzez podział bulw. Dzieli się je na cząstki, gdzie każda powinna mieć tzw. „oczko”. Rany, które powstały w trakcie cięcia bulw trzeba zabezpieczyć maścią ogrodniczą albo węglem drzewnym. Takie fragmenty należy umieścić w lekko wilgotnym, przepuszczalnym podłożu i dbać by nie uległo przesuszeniu albo przelaniu.

Szkodniki i choroby cyklamenów

Rośliny te w zasadzie nie są atakowane przez szkodniki. Czasami zdarza się, że pojawi się cyklamenowa mszyca. Cyklameny są również odporne na choroby. Jeśli jakaś się przyplącze, jest to najczęściej wina zbyt obfitego podlewania albo zalewania wodą bulwy. Zbyt duża wilgotność bowiem powoduje rozwój chorób grzybowych (szara pleść lub mączniak rzekomy) a zalewanie bulwy prowadzi do jej gnicia.